شهید مطهری در حماسه حسینی درباره کتاب «حسین وارث آدم» دکتر شریعتی چنین می‌نویس:
«هدف این جزوه (حسین وارث آدم – دکتر شریعتی) که در زیر لفافه بیان شده است و به تعبیر خود جزوه، نویسنده خواسته است «تمام عقدهها و عقیدههای خود را در این جزوه بگوید» … نوعی توجیه تاریخ است براساس مادی مارکسیستی، نوعی روضه مارکسیستی است برای امام حسین که تازگی دارد.
… در این جزوه به طورکلی کلمه آدم یا انسان، سمبل انسان سوسیالیست است و توحید جهان توجیه توحید و وحدت جامعه است کمااینکه شرک اعتقادی سایهای است از شرک و ثنویت حیات. با این بیان بار دیگر جنبه مارکسیستی جزوه روشن میشود که وجدان هرکس را مولود و انعکاسی از وضع اجتماعی او میدانند و میتواند مبین نظر دورکهایم باشد نه نظر کارل مارکس.
آنچه در این جزوه به چشم نمیخورد شخصیت امام حسین و آثار نهضت اوست.
مبنای جزوه بر این است که در جامعه طبقاتی همه تلاشها بیحاصل است. انقلابیون تاریخ، وارث آدم یعنی انسان اشتراکی میباشند و قیامشان برای حق بوده و حق یعنی عدالت، برابری، یعنی اشتراکیت.
امام حسینِ این جزوه همان امام حسین مظلوم و محکوم روضه خوان‌هاست که هیچ نقشی در تاریخ ندارد، با این تفاوت که امام حسینِ روضه خوان‌ها لااقل سفره گریهای برای توشه آخرت پهن کرده و امام حسینِ این جزوه -به وسیله روضهها و گریهها- ابزاری است در دست جناح حاکم برای بهره کشی طبقه محکوم.
در این جزوه معبد همیشه در کنار قصر و دکان، و روحانی همواره در کنار حاکم و سرمایهدار [است]، و البته آنچه در کنار است معبد است -نه خصوص کلیسا و یا دیر و صومعه و یا کنشت و یا بتخانه- که شامل مسجد هم میشود. طبعاً تکلیف روحانی هم روشن است.۱شهید مطهری – حماسه حسینی – ج۲ – ص ۲۵۵-۲۵۷
استاد مطهری پس از انتشار کتاب «اسلام شناسی» دکتر شریعتی نیز در نقدی نسبت به آن نوشت: «این جزوه مانند غالب نوشته‌های نویسنده از نظر ادبی و هنری اعلی است و از نظر علمی متوسط است و از نظر فلسفی کمتر از متوسط و از نظر دینی و اسلامی صفر است.»
پی‌نوشت
- ۱شهید مطهری – حماسه حسینی – ج۲ – ص ۲۵۵-۲۵۷
دیدگاهتان را بنویسید